Trong bối cảnh nhu cầu làm việc tại nước ngoài của người lao động Việt Nam ngày càng tăng, Đức nổi lên như một điểm đến hấp dẫn nhờ vào nền kinh tế phát triển, chế độ phúc lợi tốt và mức thu nhập cao. Một trong những chương trình được nhiều người tìm hiểu là “lao động thời vụ Đức” – hình thức làm việc ngắn hạn tại Đức. Tuy nhiên, có nên tham gia chương trình này hay không là câu hỏi khiến không ít người băn khoăn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về lao động thời vụ Đức để đưa ra lựa chọn đúng đắn.
Lao động thời vụ Đức là hình thức làm việc ngắn hạn dành cho công dân một số quốc gia ngoài EU, trong đó có Việt Nam. Theo quy định của Cơ quan Lao động Liên bang Đức, thời gian làm việc tối đa là 8 tháng. Hình thức lao động này chủ yếu được tuyển dụng trong các lĩnh vực như đóng gói tại kho hàng, chế biến thịt và một số ngành dịch vụ như khách sạn, nhà hàng.
Đây là chương trình không cho phép gia hạn visa sau khi hết hạn hợp đồng và cũng không thể chuyển đổi sang loại visa dài hạn khác như học nghề hay visa lao động có tay nghề. Người lao động bắt buộc phải rời khỏi Đức sau khi thời gian làm việc kết thúc.
Theo thông tin từ Đại sứ quán Đức tại Việt Nam, người lao động Việt Nam muốn xin visa lao động thời vụ cần đáp ứng các điều kiện sau:
Trình độ tiếng Đức không bắt buộc nhưng là lợi thế lớn để giao tiếp và thích nghi nhanh hơn với môi trường làm việc.
Chương trình này mang lại một số lợi ích rõ ràng cho người lao động.
Thứ nhất, mức lương tối thiểu tại Đức năm 2024 là 12,41 EUR/giờ (theo Bundesregierung.de), giúp người lao động có thể tiết kiệm một khoản đáng kể sau vài tháng làm việc.
Thứ hai, đây là cơ hội để người lao động Việt Nam tiếp xúc với môi trường làm việc chuẩn châu Âu – nổi bật với tính chuyên nghiệp, kỷ luật cao và tiêu chuẩn lao động rõ ràng.
Một trong những hạn chế lớn nhất của chương trình lao động thời vụ là thời gian làm việc tối đa chỉ 90 ngày trong một năm và không thể gia hạn visa. Người lao động cũng không được phép chuyển đổi sang diện visa học nghề hay lao động có tay nghề sau khi hết hạn hợp đồng. Điều này hạn chế hoàn toàn khả năng phát triển sự nghiệp lâu dài tại Đức.
Các công việc trong chương trình lao động thời vụ thường tập trung ở lĩnh vực nông nghiệp, chế biến thực phẩm và dịch vụ – những ngành có yêu cầu cao về sức khỏe và khả năng chịu đựng. Người lao động có thể phải làm việc trong điều kiện khắc nghiệt như thời tiết lạnh, công việc chân tay nặng nhọc và thời gian làm việc kéo dài.
Vì đây là chương trình ngắn hạn và không được phép chuyển đổi visa, nên người lao động không thể định cư lâu dài tại Đức thông qua hình thức lao động thời vụ. Điều này khiến chương trình chỉ phù hợp với những ai có mục tiêu tài chính ngắn hạn chứ không phù hợp với người mong muốn xây dựng sự nghiệp và cuộc sống ổn định tại Đức.
Một số tổ chức và trung tâm môi giới không uy tín có thể lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người lao động để cung cấp thông tin sai lệch hoặc thu phí cao vô lý. Nhiều người đã rơi vào tình trạng mất tiền mà không được đi làm, hoặc đến nơi nhưng điều kiện làm việc không đúng như cam kết. Do đó, người lao động cần tìm hiểu kỹ và chỉ nên hợp tác với các đơn vị được cấp phép rõ ràng.
Việc không biết tiếng Đức có thể gây khó khăn lớn trong quá trình làm việc và sinh hoạt hàng ngày. Người lao động dễ gặp rắc rối trong giao tiếp với chủ sử dụng lao động, không hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ, từ đó ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc cũng như đời sống cá nhân. Đồng thời, sự khác biệt về văn hóa có thể khiến người lao động cảm thấy cô lập nếu không có sự chuẩn bị tâm lý từ trước.
Câu trả lời tùy thuộc vào mục tiêu cá nhân. Nếu bạn muốn trải nghiệm ngắn hạn, cải thiện tài chính trong vòng vài tháng, và chưa có định hướng lâu dài tại Đức, thì đây là lựa chọn đáng cân nhắc. Tuy nhiên, if mục tiêu của bạn là làm việc lâu dài, định cư hoặc phát triển nghề nghiệp, các chương trình dài hạn và chính thống sẽ phù hợp hơn.
Điều quan trọng là không nên bị hấp dẫn bởi các quảng cáo thiếu minh bạch như “không cần bằng cấp, không cần tiếng Đức”. Việc không đáp ứng điều kiện theo quy định có thể dẫn đến bị từ chối visa hoặc vi phạm pháp luật nhập cư tại Đức.