Xuất khẩu lao động Đức là gì?

Thuật ngữ “xuất khẩu lao động Đức” thực chất không tồn tại trong hệ thống pháp lý của Đức. Đây là cách gọi quen thuộc tại Việt Nam để chỉ những chương trình cho phép người lao động sang Đức làm việc hợp pháp theo diện lao động có tay nghề, du học nghề hoặc chuyển đổi văn bằng.

Theo Luật Di trú tay nghề mới (Fachkräfteeinwanderungsgesetz, 2020) và các quy định của Sở Liên bang về Di trú và Lao động (Bundesamt für Migration und Flüchtlinge – BAMF), Đức không tuyển lao động phổ thông như một số quốc gia châu Á khác. Thay vào đó, Đức chỉ tiếp nhận các đối tượng sau đến học tập và làm việc tại Đức:

• Người lao động có tay nghề (Fachkräfte)
• Học viên du học nghề (Ausbildung)
• Người đi làm việc với bằng đại học đã được công nhận

Các hình thức “xuất khẩu lao động Đức

Du học nghề Đức (Ausbildung)

Đây là con đường phổ biến nhất để người trẻ Việt Nam sang Đức học nghề và làm việc bởi không yêu cầu có bằng đại học, không yêu cầu có kinh nghiệm làm việc.

Mặt khác, chương trình đào tạo của Đức được công nhận rộng rãi trên thế giới, kết hợp giữa học lý thuyết tại trường nghề và thực hành có lương tại doanh nghiệp.

Một số thông tin cơ bản của chương trình du học nghề Đức là:

• Ngành nghề phổ biến: Điều dưỡng, nhà hàng – khách sạn, cơ khí, điện tử, xây dựng…
• Thời gian đào tạo: 2 – 3.5 năm, tùy ngành nghề
• Lương thực tập: Từ 800 – 1.200 EUR/tháng
• Điều kiện: bao gồm các điều kiện tốt nghiệp THPT, trình độ tiếng Đức tối thiểu B1 (theo khung CEFR), sức khỏe tốt, không tiền án

Sau khi hoàn thành Ausbildung, học viên được cấp bằng nghề và có thể ở lại làm việc hợp pháp tại Đức.

Chuyển đổi văn bằng theo diện 18B (Visa 18B)

Visa 18b (visa lao động có tay nghề) dành cho những người đã có bằng đại học, kinh nghiệm nghề nghiệp phù hợp với yêu cầu công việc tại Đức.

Điều kiện của diện 18B bao gồm:

• Có bằng đại học hoặc bằng nghề tương đương chuẩn Đức
• Được công nhận bởi cơ quan thẩm quyền Đức
• Có hợp đồng lao động hoặc thư mời làm việc tại Đức
• Trình độ tiếng Đức (tùy ngành, thường từ A2–B1)
• Visa có thời hạn tối đa 4 năm

Chuyển đổi văn bằng cho người lao động có bằng cấp công nhận một phần

Đây là loại visa cho phép người lao động sang Đức để vừa làm việc, vừa học bổ sung các môn còn thiếu để công nhận bằng cấp.

Đối tượng: Những người đã có bằng cao đẳng hoặc bằng đại học nhưng chưa được công nhận toàn phần tại Đức.

Điều kiện của chương trình bao gồm:

• Có đánh giá văn bằng từ cơ quan ZAB
• Có công ty cam kết hỗ trợ đào tạo chuyển đổi (Qualifizierungsmaßnahme)
• Trình độ tiếng Đức tối thiểu A2 hoặc B1

Sau khi hoàn tất khóa đào tạo và bằng cấp được công nhận, người lao động có thể làm việc lâu dài tại Đức.

Điều kiện chung để đi làm việc tại Đức

Mỗi chương trình sẽ có điều kiện riêng. Tuy nhiên, dù theo diện nào, ứng viên cũng cần đáp ứng được những điều kiện cơ bản sau:

• Trình độ tiếng Đức: bắt buộc với chương trình du học nghề và chuyển đổi văn bằng, không bắt buộc với diện visa 18B. Tuy nhiên để có thể nắm chắc cơ hội làm việc tại Đức, ứng viên vẫn nên có chứng chỉ tiếng Đức tối thiểu trình độ A2.
• Lý lịch trong sạch: ứng viên đảm bảo không có tiền án, tiền sự.
• Sức khỏe tốt: không mắc các bệnh truyền nhiễm
• Tài chính đảm bảo: có hợp đồng lao động với mức lương tối thiểu theo quy định hoặc cần có tài khoản phong tỏa để thực hiện chứng minh tài chính.

Bên cạnh các điều kiện cơ bản trên, còn có các điều kiện khác về kinh nghiệm làm việc, trình độ chuyên môn, các giấy tờ công nhận từ cơ quan tại Đức,…tùy theo diện mà ứng viên lựa chọn.
 

Những lợi ích nổi bật khi làm việc tại Đức

Làm việc tại Đức không chỉ mang đến mức thu nhập hấp dẫn, mà còn mở ra cơ hội định cư lâu dài, hưởng đầy đủ phúc lợi xã hội và tận hưởng chất lượng sống đẳng cấp châu Âu. Dưới đây là những lý do vì sao ngày càng nhiều lao động quốc tế, trong đó có người Việt Nam, lựa chọn Đức làm điểm đến phát triển sự nghiệp:

Thu nhập cao và ổn định

Với vai trò là nền kinh tế lớn nhất châu Âu, Đức luôn có nhu cầu cao về lao động tay nghề trong các lĩnh vực như: điều dưỡng, kỹ thuật, công nghệ thông tin, cơ khí và xây dựng.

• Mức lương khởi điểm thường dao động từ 2.500 – 4.000 EUR/tháng, tùy ngành và trình độ.
• Thu nhập đủ để trang trải chi phí sinh hoạt, tiết kiệm và hỗ trợ tài chính cho gia đình tại quê nhà.

Môi trường làm việc minh bạch, chuyên nghiệp

Tại Đức, người lao động được làm việc trong môi trường tuân thủ nghiêm ngặt luật lao động.

• Thời gian làm việc, nghỉ phép, chế độ đãi ngộ và điều kiện lao động đều được quy định rõ ràng trong hợp đồng.
• Không có tình trạng bóc lột hay trả lương thấp trong hệ thống tuyển dụng chính thức.
• Người lao động còn được khuyến khích tham gia các khóa đào tạo nghề nâng cao kỹ năng, giúp mở rộng cơ hội thăng tiến.

Hưởng phúc lợi xã hội như công dân Đức

Khi làm việc hợp pháp tại Đức, bạn sẽ được tham gia đầy đủ các chế độ bảo hiểm bắt buộc:

• Bảo hiểm y tế, bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động…
• Những phúc lợi này giúp người lao động yên tâm làm việc và có nền tảng vững chắc cho cuộc sống lâu dài.
• Nếu có con, bạn còn có thể đăng ký cho con học miễn phí tại các trường công lập tại Đức, với chất lượng giáo dục hàng đầu thế giới.

Cơ hội định cư lâu dài và bảo lãnh người thân

Một trong những lợi ích lớn khi làm việc tại Đức là cơ hội xin thẻ cư trú dài hạn (Niederlassungserlaubnis):

• Sau khoảng 5 năm làm việc và đóng thuế đầy đủ, người lao động đủ điều kiện nộp đơn xin cư trú lâu dài.
• Khi đã có thẻ cư trú, bạn có quyền bảo lãnh vợ/chồng và con cái sang sinh sống cùng.
• Nếu đáp ứng đủ điều kiện, bạn có thể nộp hồ sơ nhập quốc tịch Đức sau 5 – 8 năm sinh sống.

Chất lượng sống cao và trải nghiệm văn hóa phong phú

Sống và làm việc tại Đức đồng nghĩa với việc tận hưởng chất lượng sống hàng đầu châu Âu:

• Hệ thống giao thông công cộng hiện đại, môi trường xanh sạch, dịch vụ y tế chất lượng cao.
• Được tự do di chuyển trong khối Schengen (26 quốc gia châu Âu) để du lịch, công tác hoặc trải nghiệm các nền văn hóa đa dạng.
• Người lao động và gia đình sẽ cảm nhận rõ sự ổn định, an toàn và văn minh trong đời sống hàng ngày.

Quy trình và chi phí đi xuất khẩu lao động Đức

Quy trình xuất khẩu lao động Đức

Dưới đây là 6 bước cơ bản trong quy trình tham gia chương trình làm việc tại Đức:

Bước 1: Tìm hiểu thông tin kỹ lưỡng

Người lao động cần chủ động tìm hiểu về các điều kiện, ngành nghề tuyển dụng, quyền lợi và nghĩa vụ khi làm việc tại Đức. Nguồn thông tin có thể đến từ:

• Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền (như Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội)
• Trang web chính thức của các tổ chức tuyển dụng, công ty đối tác uy tín tại Đức
• Công ty dịch vụ XKLĐ được cấp phép

Bước 2: Đăng ký tham gia tại đơn vị uy tín

Sau khi xác định rõ mục tiêu và lựa chọn ngành nghề phù hợp, bạn nên đăng ký chương trình tại các trung tâm hoặc doanh nghiệp có giấy phép hoạt động trong lĩnh vực đưa lao động ra nước ngoài. Điều này đảm bảo quyền lợi và hạn chế rủi ro pháp lý trong quá trình làm việc tại Đức.

Bước 3: Chuẩn bị và nộp hồ sơ

Bộ hồ sơ thường bao gồm:

• Hộ chiếu, CCCD
• Bằng tốt nghiệp THPT, CĐ hoặc ĐH
• Chứng chỉ tiếng Đức (tùy yêu cầu từng ngành, thường từ A2–B1)
• Giấy khám sức khỏe, sơ yếu lý lịch, lý lịch tư pháp
• Thư động lực, CV và các giấy tờ bổ sung theo yêu cầu từng ngành/đơn vị tuyển dụng

Bước 4: Tham gia phỏng vấn với doanh nghiệp

Ứng viên đủ điều kiện sẽ được mời phỏng vấn trực tiếp hoặc trực tuyến với đại diện doanh nghiệp hoặc đối tác tuyển dụng tại Đức. Nội dung phỏng vấn thường xoay quanh:

• Kinh nghiệm làm việc
• Trình độ chuyên môn
• Kỹ năng ngoại ngữ và sự hiểu biết về văn hóa – môi trường làm việc tại Đức

Bước 5: Làm thủ tục xin visa và xuất cảnh

Sau khi hoàn thành khóa đào tạo, ứng viên sẽ được hỗ trợ làm visa lao động Đức và các giấy tờ liên quan. Khi visa được cấp, bạn chính thức đủ điều kiện nhập cảnh và làm việc hợp pháp tại Đức.

Bước 6: Tham gia đào tạo

Người lao động trúng tuyển sau khi sang Đức sẽ tham gia khóa đào tạo kỹ năng chuyên môn, tiếng Đức bổ sung và kiến thức luật lao động Đức. Đây là bước quan trọng giúp bạn thích nghi nhanh chóng với môi trường mới và đảm bảo quyền lợi khi làm việc tại nước ngoài.

>> XEM THÊM:

Không có bằng cấp 3 có đi xuất khẩu lao động Đức được không?

Thu nhập của người Việt tại Đức là bao nhiêu?

Chi phí tham gia chương trình lao động tại Đức

Chi phí tham gia các chương trình làm việc tại Đức có thể khác nhau tùy vào ngành nghề, đơn vị tổ chức và mức độ hỗ trợ. Dưới đây là các khoản chi chính mà người lao động cần chuẩn bị:
 

Lưu ý khi chuẩn bị tài chính:

• Người lao động nên lập kế hoạch tài chính cụ thể và minh bạch, tránh vay nóng hoặc vay tín dụng đen.
• Ưu tiên lựa chọn các đơn vị có chính sách hỗ trợ trả góp học phí, phí dịch vụ hoặc hỗ trợ vay ngân hàng uy tín.
• Kiểm tra kỹ các điều khoản hợp đồng với công ty XKLĐ để tránh các khoản phát sinh không rõ ràng.

Chính sách mới nhất của Đức dành cho lao động nước ngoài

• Thu hút lao động nước ngoài, đặc biệt từ châu Á: Đức đang nỗ lực thu hút lao động nước ngoài, đặc biệt là nhân lực châu Á trong lĩnh vực chăm sóc y tế, để giải quyết tình trạng khan hiếm nhân công. Bộ trưởng Bộ Lao động Đức đã thăm Việt Nam và dự kiến ký hiệp định tiếp nhận lao động Việt Nam sang Đức làm việc.
• Rút ngắn thời gian xin quốc tịch: Theo dự thảo mới, người nhập cư hợp pháp vào Đức sẽ được quyền xin quốc tịch sau 5 năm cư trú, thay vì phải đợi 8 năm như trước đây.
• Tự động nhận quốc tịch cho trẻ em: Trẻ em sinh ra tại Đức có cha hoặc mẹ đã sống hợp pháp ở nước này từ 5 năm trở lên sẽ tự động có quốc tịch Đức.
• Cho phép song tịch và rút ngắn thời hạn xin quốc tịch: CHLB Đức cho phép lao động nước ngoài sau 5 năm làm việc có thể xin quốc tịch Đức mà vẫn giữ quốc tịch Việt Nam.

Những chính sách mới này mở ra cơ hội tuyệt vời cho lao động có tay nghề tại Việt Nam mong muốn sang Đức làm việc, sinh sống và định cư lâu dài. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa những ưu đãi này, người lao động cần tìm hiểu kỹ và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu, điều kiện theo quy định của chính phủ Đức.